Biografija

–     Ivo Andrić kao sinonim za srpsku književnost

–     Ivo Andrić kao asocijacija za Nobelovu nagradu

–     Ivo Andrić kao istaknuti romanopisac, pripovedač, pesnik i esejista.

Krajem 19. veka, 9.oktobra 1892. godine, žitelji malog mesta Travnik nisu slutili da će to vreme i to mesto ući u anale srpske književne istorije. Nisu slutili da će podatak o rođenju Ive Andrića biti ispisan na mnogim svetskim jezicima. Majka ga je još u povoju odnela u Sarajevo, gde joj je muž poslovao. Dve godine kasnije porodica Andrić ostaje bez najstarijeg člana. Brigu o dečaku preuzima očeva sestra udata za austrijskog zandarmerijskog narednika sa kojim nije imala dece. U kući na samoj obali Drine, u neposrednoj blizini ćuprije Mehmed paše Sokolovića , Ivo Andrić provodi detinstvo i dečačke dane.U Višegradu završava osnovnu školu, a u jesen 1903. godine upisuje Veliku gimnaziju u Sarajevu, najstariju Bosansko – hercegovačku srednju školu. Stanuje sa majkom koja radi kao tkaljau obližnoj fabrici ćilima. Među gimnazijalcima zapažen je kao pripadnik nacionalističke omladine i borac za pravdu. Nakon završetka gimnazije Andrić upisije Muhdroslovni fakultet u Kraljevskoj sveučilišta Franje Josipa I u Zagrebu. Dobio je stipendiju Napretka, hrvatskog kulturno-prosvetnog društva iz Sarajeva. Sarađuje u „Hrvatskoj riječi“, „Hrvatskom pokretu“ i „Savremeniku“- objavljuje recenzije o knjigama, zatim pesme i beleške o likovnim izložbama. U „Hrvatskom pokretu“ objavljuje četiri Pisma iz Krakova. Vest o ubistvu Franca Ferdinanda nagnala ga je da napusti Krakovo. Vozom stiže u Zagreb, potom na Rijeku a onda brodom dolazi u Split. Policija ga ubrzo hapsi kao pripadnika Nacionalno revolucionarne omladine. Nakon tri godine Andrić je pomilovan i odlazi u Višegrad. Godine 1918. iz štampe izlazi Andrićeva prva knjiga „Ex Ponto“, pesme u prozi, a nekoliko godina kasnije, kao več poznat književni stvaralac, postavljen je za vicekonzula u Gracu, gde upisuje Filozofski fakultet. Godine 1928. Andrić je imenovan za vicekonzula u Madridu odakle održava veze sa svojim beogradskim, zagrebačkim i sarajevskim prijateljima. Predsednik Republike Poljske 1937. godine odlikuje ga ordenom velikog komandira obnovljene Poljske. Godine 1953. prvi put posle Drugog svetskog rata dolazi u Višegrad. List Borba 1961. godine objavljuje da je Ivo Andrić najozbiljniji kandidat za Nobelovu nagradu za književnost. Sedam dana kasnije Ivo Andriću je ovenčan ovom prestižnom nagradom. Skupština Kulturno-prosvetne zajednice Srbije odlučuje da se Andriću dodeli specijalna Vukova nagrada.

Nakon što je oboleo od teškog poremećaja moždanog krvotoka. Ivo Andrić umire 1975.

U aleji zaslužnih građana na Novom groblju položena je urna Ive Andrića.

Za vise o Ivi Andricu klikni OVDE

 

Misli iz “Ex Ponta”

Zatvoren u marbušku tamnicu između zidova u mraku samice Ivo Andrić stvara „Eh Ponto“. U ovom delu do izražaja dolazi ono po čemu je Andrić naročito poznat u savremenoj književnosti a to su vanredne analize i psihološka sagledavanja čovekovog stanja. Prati ga motiv usamljenosti, strepnje i melanholije. Misli su mu zatvorene i obuzet je samoćom kroz čitav svoj stvaralački rad. Zbog situacije u kojoj se nalazio osnovna dva motiva su samoća i nemir. Bol koji doživljava razara ga i jedini svetli trenuci su su povremeni bleskovi inspiracije. Nije zadovoljan životom, spopada ga melanholija, oseća se usamljen i za to krivi sebe.

Egzistencijalno stanje u kome se nalazi jeste utamničenost, odvojenost od sveta i ljudi, samoća, tišina i ćutanje, a osećanja koja ga nastanjuju su bol, očaj i strah.

U kišnim danima posle deset nedelja neizlečenja iz ćelije lišen spoljašnjih prizora i prostornih vidika, zamišljen sklapa oči i negde duboko u sebi otkriva davno doživljeni svet koji sada postaje stvaran, njegov svet, jer „ sve je u svjesti živo i svjetlo na tamnoj pozadini ove patnje“.

On shvata da je u njemu mnogo naizgled zaboravljenih i pri dnu svesti zaturenih utusakai mnogih doživljaja.

„Raskoš i lepota života žive neuništivo u meni “, što je znak da nije sve utrnulo i izgubljeno.

„ Sputan i nemoćan u toj vlažnoj jazbini, u položaju koji me ponizuje do skota, ja prvi put poim u mislima i obuhvatnim osjećajem smisao ljudskog života i borbe. U meni bljesnu iskupljenlja istina“.

Došavši do spokojstva u svojim lomljenjima duše on snagom svoga duha i svojim mislima ruši zidove tamnice.

Patnja preobražava čoveka. Zatvoren i skučen fizički prostor poništava se i pobeđuje bezgraničnim prostorom u čoveku.